Saga rodziny Młottów
Rodzina Młottów to jeszcze jeden z przykładów rodzin, które przybyły do Grybowa z dalszych stron kilka pokoleń temu, zakorzeniły się i na trwałe wpisały w historię miasteczka.
Jan Młott urodził się w Adamach w powiecie Kamienieckim 22 XII 1875 r. Miał trzech braci: Karola, Józefa i Franciszka. W Adamach nazwisko Młott było bardzo częste. Młody Jan chodził do szkoły w Kamionce Strumiłowej, wykonywał obowiązki werkmistrza, wykazując wybitne zdolności. Dalsze nauki pobierał w Państwowej Szkole Przemysłowej we Lwowie. Stamtąd został przeniesiony na posadę do Grybowa, gdzie jako instruktor rozpoczął pracę w Krajowej Szkole Kołodziejsko-Kowalskiej w roku 1897. Pracował w szkole tylko od maja do września, kiedy to został powołany do czynnej służby wojskowej. Zofia Marchel-Święs w monografii grybowskiego ZSZ cytuje świadectwo pracy, wystawione przez kuratora (i nota bene Honorowego Obywatela M. Grybowa oraz posła) Michała Huzę: "Zarząd Krajowej Szkoły Kołodziejskiej w Grybowie stwierdza, że Jan Młott z Adamów pow. Kamionka Strumiłowa liczący obecnie lat 24, religii rzym. kat. pełnił w szkole tutejszej obowiązki werkmistrza i instruktora kołodziejskiego od 4 maja 1897 do 26 września tegoż roku. W ciągu tego czasu wykazał wybitne swe zdolności, jako biegły w swoim zawodzie werkmistrza i nie mniejsze zdolności w nauczaniu rysunków geometrii w prowadzeniu ksiąg kancelaryjnych. Będąc młodzieńcem inteligentnym prowadził się wzorowo, zyskał przeto pełne nasze zadowolenie i uznanie swej rzetelnej pracy. Za czym wydając niniejsze świadectwo nadmienia, że pan Jan Młott tylko z powodu powołania go do czynnej służby wojskowej z posady ustąpił..."
W c.k. armii pracował przy umacnianiu i rozbudowie twierdzy Przemyśl. Powrócił do Grybowa i do szkoły w roku 1900 i odtąd pełnił przez wiele lat funkcję przodownika, a od 1911 r. instruktora kołodziejstwa. W 1912 r. Jan Młott był wśród założycieli Składnicy Towarowej Kółek Rolniczych, gdzie później odpowiadał za finanse. Należał do Sodalicji Mariańskiej przy parafii grybowskiej. Ożenił się z Marcjanną Janaszek, mieli córkę Irenę. Irena była bardzo młodą nauczycielką, kiedy nagle zmarła w szkole w Kąclowej, w roku 1928. Jan przeżył też śmierć pierwszej żony i wziął następnie za żonę Katarzynę Stępkowicz z Gorlic, córkę Teofila i Eleonory. Brat Katarzyny Władysław Stępkowicz był pułkownikiem Wojska Polskiego i zginął tragiczną śmiercią jako ofiara Sowietów na liście katyńskiej. Katarzyna i Jan mieli pięcioro dzieci: Marię (Tokarz), Janinę (Hakiel), Stanisława, Adama i Barbarę (Mąkosa). Córki zdobyły wykształcenie uniwersyteckie i zostały nauczycielkami. Rodzina Młottów mieszkała przy ul. Sądeckiej 70 (obecnie to ul. Kazimierza Wielkiego), jednocześnie budując dom "na Zofinowie", budowę zakończono w stanie surowym w roku 1939, tuż przed wybuchem wojny.
Stanisław Młott, absolwent Liceum Humanistycznego w Nowym Sączu z roku 1939, w zimie 1940 r. przedostał się przez "zieloną granicę" na Węgry i potem do Francji. Walczył na linii Maginota i dostał się do niewoli, pisał do domu listy ze stalagu na granicy duńskiej. Zachorował na płuca i w ramach wymiany jeńców powrócił do Francji, gdzie był leczony. W Lyonie zapisał się na weterynarię. Jednak stan zdrowia się pogarszał i zmarł w roku 1948 w Hauteville w Alpach, o czym donosił rodzinie ks. Zbigniew Bernacki, grybowianin i szkolny kolega Stanisława, rektor Polskiej Misji Katolickiej w Paryżu. Nigdy nie powrócił do Grybowa.
Adam Młott w czasie okupacji został skierowany przez niemieckiego okupanta na roboty przymusowe do obozu pracy, a wraz z siostrą Barbarą również do pracy w warsztatach kolejowych w Nowym Sączu. Matka Katarzyna zajmowała się gospodarstwem rolnym, dzięki czemu nie cierpieli głodu. 27 XII 1944 zmarł na wylew Jan Młott, głowa rodziny. Adam Młott został skierowany do kopania umocnień, tzw. "fortyfikacji Wenus", pracował tam do nadejścia Rosjan. W roku 1945 Adam zaangażował się w podziemny ruch oporu przeciwko drugiemu okupantowi, jako zwiadowca oddziałów leśnych, podlegających Janowi "Salwie" Dubaniowskiemu. Z powodu grożącej dekonspiracji Adam zdecydował się uciekać do Wrocławia, gdzie od 1947 r. podlegał amnestii politycznej. Pracował w fabrykach wagonów i pomp. Do Grybowa powrócił w roku 1954 i rozpoczął pracę w Zakładzie Stolarki Budowlanej.
Katarzyna Młott, żona Jana, zmarła w 1968 r. Maria Młott-Tokarz (1914-1964), nauczycielka, aktywna w grybowskim "Strzelcu", ukończyła polonistykę na UJ, do niej zjeżdżały "paczki" studentów na wakacje i przemierzali "wsie ruskie" na rowerach i pieszo. Podjęła pracę przed wojną w Cieszynie, a po wojnie na "Ziemiach Odzyskanych". Zginęła tragicznie pod kołami tramwaju w Gdańsku-Wrzeszczu.
Publikacja oparta jest o materiały i relacje przekazane przez p. Barbarę Młott-Mąkosę oraz monografię Zofii Marchel-Święs "120 lat Szkoły Zawodowej w Grybowie". Planowana jest dalsza publikacja wspomnień p. Barbary z lat międzywojennych i wojennych.